Yunanca'da "Renkler"

Alt satırlarda, Yunanca'daki temel renklerin yazılış ve okunuşlarını, alt kısımlarında ise Latin harfleri ile yazılmasını önerdiğim formatları bulabilirsiniz. Kolay gelsin. :)


Το χρώμα (To hroma) : Renk

-Latin harfleri ile: To xrwma  *Yunanca'daki -h sesinin hafif bir hırlama ile verilmesi gerektiğini unutmayalım.

Μπλε (Ble) : Mavi 

-Mple

Κίτρινο (Kitrino) : Sarı

-Kitrino

Mαύρο (Mavro) : Siyah

-Mauro

Πράσινο (Prasino) : Yeşil

-Prasino

Κόκκινο (Kokino) : Kırmızı

-Kokkino

Ροζ (Roz) : Pembe

-Roz

Άσπρο (Aspro) : Beyaz

-Aspro

Kαφέ (Kafe) : Kahverengi

-Kafe

Πορτοκαλί (Portokali) : Turuncu

-Portokali

Tουρκουάζ (Turkuaz) : Turkuaz  *Tιρκουάζ (Tırkuaz) olarak da görebilirsiniz.

-Tourkouaz

*

"Söylemek" Fiili Çekimleri ve Örnekler

Geia sas!

Alt satırlarda, Yunanca "söylemek, demek" fiilinin bazı temel çekimlerini, yazılış-okunuşlarını, Türkçelerini ve cümle sonlarında, Latin harfleriyle en uygun şekilde nasıl yazabileceğinizi bulacaksınız. 


Λέω. (Leo) : Söylüyorum.  -Lew.

Λες. (Les) : Söylüyorsun.  -Les.

Λέει. (Lei) : Söylüyor.  -Leei.

Λέμε. (Leme) : Söylüyoruz.  -Leme.

Λέτε. (Lete) : Söylüyorsunuz.  -Lete.

Λένε. (Lene) : Söylüyorlar.  -Lene.

*

Θα πω. (Tha po) : Söyleyeceğim.  -Tha pw.

Θα πεις. (Tha pis) : Söyleyeceksin.  -Tha peis.

Θα πει. (Tha pi) : Söyleyecek.  -Tha pei.

Θα πούμε. (Tha pume) : Söyleyeceğiz.  -Tha poume.

Θα πείτε. (Tha pite) : Söyleyeceksiniz.  -Tha peite.

Θα πουν. (Tha pun) : Söyleyecekler.  -Tha poun. !!Kelimeyi "poune" olarak da görebilirsiniz; fakat "poun" en doğru kullanılış biçimidir.

*

Είπα. (İpa) : Söyledim.  -Eipa.

Είπες. (İpes) : Söyledin.  -Eipes.

Είπε. (İpe) : Söyledi.  -Eipe.

Είπαμε. (İpame) : Söyledik.  -Eipame.

Είπατε. (İpate) : Söylediniz.  -Eipate.

Είπαν. (İpan) : Söylediler.  -Eipan. !!Kelimeyi "eipane" olarak da görebilirsiniz;  fakat "eipan" en doğru kullanılış biçimidir.


ÖRNEKLER

Τι λες; (Ti les) : Ne diyorsun?  -Ti les;


Θα σου πω ένα ψέμα. (Tha su po ena psema) : Sana bir yalan söyleyeceğim.  -Tha sou pw ena psema.  !!-Th sesi hafif bir tıslama ile verilmeli.


Τι σου είπαν και κλαις; (Ti su ipan ke kles) : Sana ne dediler de ağlıyorsun?  -Ti sou eipan kai klais;


Να σου πω ένα μυστικό; (Na su po ena mistiko) : Sana bir sır söyleyeyim mi?  -Na sou pw ena mustiko;


Να σου πω κάτι; (Na sou po kati) : Sana bir şey söyleyeyim mi?  -Na sou pw kati;


Ούτε μια συλλαβή δεν είπε. (Ute mia silavi den ipe) : Bir hece bile söylemedi.  -Oute mia sullabh den eipe.


Αυτός λέει πολύ καλά αυτό το τραγούδι. (Aftos lei poli kala afto to tragudi) : O (erkek) bu şarkıyı çok iyi söylüyor.  -Autos leei polu kala auto to tragoudi.


Το παιδί μας είπε ότι οι γονείς του έφυγαν από εδώ. (To pedi mas ipe oti i gonis tu efigan apo edo) : Çocuk, bize ana-babasının (ebeveynlerinin) buradan gittiğini söyledi.  -To paidi mas eipe oti oi goneis tou efugan apo edw.


Δεν θέλω να μου πεις ούτε μια λέξη. (Den thelo na mu pis ute mia leksi) : Bana bir kelime bile söylemeni istemiyorum.  -Den thelw na mou peis oute mia leksh.


Ότι και να πεις δεν θα σε ξαναπιστέψω. (Oti ke na pis den tha se ksanapistepso) : Ne dersen de sana tekrar inanmayacağım.  -Oti kai na peis den tha se ksanapistepsw.

Μου λέει όμορφα λόγια. (Mu lei omorfa logya) : Bana güzel sözler söylüyor.  -Mou leei omorfa logia.

Δεν άκουσα τι είπες. Μπορείς να το πεις ξανά σε παρακαλώ; (Den akusa ti ipes. Boris na to pis ksana se parakalo) : Ne dediğini duymadım. Tekrar söyleyebilir misin lütfen? -Den akousa ti eipes. Mporeis na to peis ksana se parakalw;

Θέλω να σου πω κάτι. (Thelo na su po kati) : Sana bir şey söylemek istiyorum.  -Thelw na sou pw kati.

Πες! (Pez) : Söyle!

Μας είπατε πολύ όμορφα νέα τώρα! (Mas ipate poli omorfa nea tora) : Bize çok güzel haberler söylediniz (verdiniz) şimdi!  -Mas eipate polu omorfa nea twra!


*

Cümle Çözümlemesi 5

Διαβάζω ένα όμορφο βιβλίο. (Diyavazo ena omorfo vivliyo) : Güzel bir kitap okuyorum.

Latin harfleriyle, önerdiğim yazılış: "Diabazw ena omorfo biblio."


ÇÖZÜMLEME

Διαβάζω (Diyavazo) : Okumak (1. tekil şahıs ile, şimdiki zamanda çekimlenmiş hali)

- Kelimede vurgu -va hecesindedir. Latin harfleri ile "diabazw" olarak yazılması doğru olacaktır.


Ένα (Ena) : Bir

- Kelimede vurgu -e sesindedir, kısa ve net bir okunuş ile seslendirilir.

Yunanca'da (artikellere göre değişen) üç adet "bir" kelimesi bulunur. Ena, artikeli "to" olan kelimelerin başına gelir. Bu cümlede ismimiz "kitap" yani "biblio". Öyleyse, artık biblio (vivliyo olarak okuyoruz) kelimesinin artikelinin "to" olduğunu, başına gelen "ena" kelimesinden anlayabiliriz.


Όμορφο (Omorfo) : Güzel

- Kelimede vurgu ilk -o sesindedir. Artikeli "to" olan bir kelimeye göre çekimlendiğini sonundaki "-o" sesinden anlayabiliriz. Burada "to" artikeli olan kelimemizin "biblio" olduğunu ise üst satırlarda söylemiştik. 

Örneğin, "omorfi" kelimesini gördüğümüzde artikeli "i" olan bir kelime için, örneğin bir kadın için söylendiğini anlayabiliriz.


Βιβλίο (Vivliyo) : Kitap

- Kelimede vurdu -li hecesindedir. 

Artikeli "to"dur; yani nötrler sınıfındandır. 

Bir kelimenin artikelini bilmek büyük önem taşır. Kelimenin başına gelecek sıfatı, ancak artikelini bilerek doğru çekimleyebiliriz. 

Örneğin, "to biblio" kelimesini görünce aklımdan şunları söylerim: 

To biblio. Kitap demektir ve artikelinin "to" olduğunu görüyorum. Demek ki, "güzel kitap" demek istediğimde "to omorfo biblio" demeliyim. Artikeli "to" olduğuna göre, omorfi veya omorfos yazarsam yanlış olur. Çünkü "omorfi" artikeli "i" olan kelimelerde; "omorfos" artikeli "o" olan kelimelerde kullanılır.

Mia gata (Bir kedi) kelimelerine bakıp "mia" kelimesini gördüğümde, gata kelimesinin artikelinin "i" olduğunu anlarım. 

Enas antras (Bir adam) kelimelerine baktığımda, "enas" tabirinden, antras kelimesinin artikelinin "o" olduğunu çıkarabilirim.

*

Bunca kelimenin artikelini nasıl bileceğim? sorusunu duyar gibiyim. :) Cevap ise tek tek öğrenmek. Fakat bu durum sizi korkutmasın, çünkü bir süre sonra kelime yapısından artikeli tahmin edebilir hale geleceksiniz. Bunun dışında, devamlı okursanız da, gözünüz kolayca alışacaktır.

Rakıya göre daha tatlı olan Geleneksel Yunan İçkisi Ouzo (Uzo)

Bir Anı: TONOMASU

Yanlış anımsamıyorsam, yıl 2008. Yunanca ile geçirdiğim vaktin hızla arttığı dönemler...

İzmir - Çeşme'de, beyaz sandalyeli güzel bir kafeye yanaştım, aradığım bir Yunan tavernası nerededir biliyorlar mı sormak için içeri girdim. Konuştuğum hanımefendi bilmediğini söyledi ve neden orayı aradığımı sordu. Ben de kısaca Yunanca öğrendiğimden, bu lisana ve kültüre olan ilgimden bahsettim. Kendisi de karşı masada Sakız Adası'ndan gelen yaşlı bir Yunan çift olduğunu söyleyerek "Gel seni tanıştırayım!" dedi. Ben de uçarak gittim tabii...

Adam çok iyi Türkçe konuşuyor, eşi sadece Yunanca biliyordu. Masaya yanaştık, beni tanıştıran kadın "durumu" kısaca açıkladı, yaşlı adam memnun bakışlarla "Gel otur!" dedi aksanlı Türkçe'si ile, oturdum. 

Şefkatli olduğu kadar "Ne desem anlar acaba şimdi, galiba Yunanca konuşmamı bekliyor." diyen bakışlarla, "Tonomasu" dedi. 

O Japoncamsı lafı duyunca benim kulaklarım ısınmaya başladı, beynimi zorluyorum, TONOMASU nedir?!

Birkaç saniyelik bir sessizlik oldu. Zaman dondu hani. Herhalde "kırmızı ördek yavrusu gibi" adama bakınca, eşi olan hanımefendi işe el attı: "Pes pws legeste!" (Pws legeste de!) deyince, benim düğümlerin açıldı çok şükür ve krizi atlattık.

Şimdii...

Πώς λέγεστε (Pos legeste) : İsminiz nedir? demek oluyor ki, klasik bir "What is your name?" formatıdır. O dönem kitaplarda hep bunu gördüğüm için, kendimi de ona hazırlamıştım. 

Yıllar sonra anımsayınca anladım ki, adam bana "Το όνομα σου; (To onoma su) : İsmin?" demiş. Tabii To ile onoma kelimeleri arasında eriyen iki "o", tek "o"ya düşünce, ortaya TONOMASU çıkmış ki, krizin sebebi de buymuş.

Daha sonraki yıllarda farkettim ki, işte tam da bu yüzden, "Kitap Yunancası" ile "Gerçek Hayat Yunancası" arasında bu kadar önemli bir fark var. Esasen bu durum her lisan için geçerli.

Dolayısıyla, siz siz olun, kitaplara çok güvenmeyin ve TONOMASU'nun Japonca olmadığını bir köşeye yazın. :)


Sevgi ve başarı dileklerimle,

Melis

Cümle Çözümlemesi 4

Απόψε θέλω να πιω. (Apopse thelo na pio) : Bu akşam içmek istiyorum. (Xaris Alexiou'nun eşsiz şarkısına ithafen)

Latin harfleriyle, önerdiğim yazılış: "Apopse thelw na piw."


ÇÖZÜMLEME

Απόψε (Apopse) : Bu akşam

-Kelimedeki "ψ" harfi "ps" sesine karşılık gelir. Üzerindeki tek tırnak işaretinden de anladığımız üzere, kelime vurgusu -o sesindedir. Latin harfleri ile okunduğu gibi "Apopse" olarak yazılır.


θέλω (Thelo) : İstemek (1. tekil şahıs ile çekimlenmiş hali)

-Vurgu -e sesinde belirginleşir, "-th" sesi hafif bir tıslama ile verilmelidir. Latin harfleri ile "Thelw" olarak yazılabilir.


Να (Na, να) : Görevlerinden biri iki fiilin arasında yer almak olan "Na", Yunanca için oldukça önemli bir ektir. Buradaki anlamı: "I want to go." cümlesindeki "to" eki ile benzerdir.


Πιω (Pio) : İçmek (1. tekil şahıs ile çekimlenmiş hali)

-Latin harfleriyle yazarken "Piw" olarak yazılabilir. Şimdiki zaman hali (İçiyorum) : Πίνω (Pino) olarak dönüştürülür.

Santorini'den

Yunanca'da "Ben x'im, Sen x'sin, O x..." Formatı

Alt satırlarda "Ben x'im. Sen x'sin. O x. Biz x'iz. Siz x'siniz. Onlar x." temel formatının Yunanca versiyonunu öğreneceğiz. 

Bu kalıpları öğrenmek, Yunanca'da birçok yeni tümce kurabileceğiniz anlamına gelir. "X" yerine çeşitli sıfatlar, isimler koyarak örnekleri genişletebilirsiniz.


Eγώ είμαι x. (Ego ime x) : Ben x'im.

Latin harfleri ile, önerdiğim yazılış: Egw eimai x.


Eσύ είσαι x. (Esi ise x) : Sen x'sin.

Latin harfleri ile, önerdiğim yazılış: Esu eisai x.


Aυτός, Αυτή, Αυτό είναι x. (Aftos, afti, afto ine x) : O (Sırasıyla: eril, dişi, tarafsız) x.

Latin harfleri ile, önerdiğim yazılış: Autos, Auth, Auto einai x.


Eμείς είμαστε x. (Emis imaste x) : Biz x'iz.

Latin harfleri ile, önerdiğim yazılış: Emeis eimaste x.


Eσείς είστε x. (Esis iste x) : Siz x'siniz.

Latin harfleri ile, önerdiğim yazılış: Eseis eiste x.


Αυτοί, Αυτές, Αυτά είναι x. (Afti aftes, afta ine x) : Bunlar (Sırasıyla: eril çoğul, dişi çoğul, tarafsız çoğul) x.

Latin harfleri ile, önerdiğim yazılış: Autoi, Autes, Auta einai x.

*

"X" harfi yerine sıfat, isim gibi yeni kelimeler koyarken, çoğul öznelerde, koyduğunuz kelimeyi de çoğul yapmayı gözden kaçırmayınız.

Örnek: Αυτό είναι σπίτι. (Afto ine spiti) : Bu evdir.
         
            Αυτά είναι σπίτια. (Afta ine spitia) : Bunlar evlerdir.

Cümle Çözümlemesi 3

Εγώ μιλάω Ελληνικά. (Ego milao Elinika) : Ben Yunanca konuşuyorum.

Latin harfleriyle, önerdiğim yazılış: "Egw milaw Ellinika."


ÇÖZÜMLEME

Εγώ (Ego) : Ben

- Kelimede, vurgu -o sesindedir. Latin harfleriyle yazılırken, Omega (ω) harfi "-w" yu andırdığı için, bu harf ile ifade edilir. Yani, Yunanca'da "w" gördüğümüzde, harfi "o" olarak okuyacağız.


Mιλάω (Milao) : Konuşmak (1. tekil şahıs ile çekimlenmiş hali)

- Kelimede, vurgu -a sesindedir. Milao fiili gibi, 1. tekil şahısta çekimlenmiş bazı fiilleri iki formatta görebiliriz: "Milao ve Milo", "Agapao ve Agapo" gibi. Bu kelimeler aynıdır; fakat "Milao, Agapao" formatları daha doğru ve yetkin olan ifade biçimidir. Kelimeyi elbette "milao" olarak okuyacak, Latin harfleri ile "milaw" olarak yazacağız.


Ελληνικά (Elinika) : Yunanca

- Kelimede, vurgu -a sesindedir. Yunanca'da lisan belirten kelimeler çoğuldur. Τα Ελληνικά kelimesinde var olan "ta" artikeli de, bizlere bu kelimenin çoğul olduğunu kanıtlar. 

Bu durum, Yunanca'da doğal bir tuzak niteliği taşır. Örneğin, "Yunanca hoşuma gidiyor." derken,  Μου αρέσουν τα Ελληνικά. (Mu aresun ta Elinika) deriz. Bu cümleyi direkt olarak Türkçe'ye çevirirsek, karşımıza "Yunanca hoşuma gidiyorlar." gibi bir ifade çıkar. 

Bu nedenle, kelimeleri Türkçe olarak düşünmeden, artikelini kontrol ederek doğru kuralı uygulamalıyız.

Günlük Hayat için Yunanca Deyişler

Günlük hayatta kullanacağınız birkaç Yunanca temel deyiş:


Γεια σας! (Ya sas) : Merhabalar!


Ναι (Ne) : Evet

Όχι (Ohi) : Hayır

Εντάξει (Endaksi) : Tamam

Παρακαλώ. (Parakalo) : "Lütfen." ve "Rica ederim." anlamlarını taşır.


Ευχαριστώ (Efharisto) : Teşekkür ederim.

Καλά (Kala) : İyi

Ωραία (Oreya) : Güzel


Πως σε λένε; (Pos se lene) : Senin adın nedir?

Με λένε X. (Me lene X) : Benim adım X.



Τı είναι αυτό; (Ti ine afto) : Bu nedir?

Αυτό είναι X. (Afto ine X) : Bu X 'tir.


Εγώ (Ego) : Ben

Εσύ (Esi) : Sen



Είμαι από την Τουρκία. (İme apo tin Turkiya) : Türkiye'denim.


Έλα! (Ela) : Gel! (Kelimeyi uzatmadan, bir çırpıda söylüyoruz.)

Θέλω. (Thelo) : İstiyorum.

Δεν θέλω. (Den thelo) : İstemiyorum.


Αγαπάω πολύ την Ελλάδα. (Agapao poli tin Elada) : Yunanistan'ı çok seviyorum.

Cümle Çözümlemesi 2

Σήμερα είναι μια καινούργια μέρα. (Simera ine miya kenurya mera) : Bugün yeni bir gün (-dür).

Latin harfleriyle, önerdiğim yazılış: "Simera einai mia kainourgia mera."


ÇÖZÜMLEME


Σήμερα (Simera) : Bugün 

- Kelimede, vurgu -i sesindedir. Vurgunun "kelimeyi uzatarak okumak" olmadığını unutmayalım.


Eίναι (İne) : -Dır, - Dir

- Kelimede, vurgu -i sesindedir, net ve kısa bir okunuş uygulanır. Türkçe'deki "-dır, -dir" ekine karşılık geldiği söylenebilir.


Mια (Miya) : Bir

- Yunanca'da 3 farklı "Bir" kelimesi bulunur. Mia, artikeli -H, η (i) * olan kelimeler için kullanılır. Vurgu -i sesinde belirginleşir. 


Kαινούργια (Kenurya) : Yeni

- Artikeli -η (i) olan bir kelimeye göre çekimlenmiştir. (Burada kelimemiz "i mera" dır.) Vurgu -u sesindedir.


Mέρα (Mera) : Gün

- Artikeli -H, η (i) * 'dir. Vurgu, -e sesinde yapılır.


* -H, η (i) : Büyük harf ile H, küçük harf ile η şeklinde ifade edilir. Okunuşu ise Türkçe'deki "i" gibidir.

Σαντορίνη (Santorini) : Santorini Adası

Cümle Çözümlemesi 1

Θελω να πάω στο σπίτι. (Thelo na pao sto spiti) : Eve gitmek istiyorum. 

Latin harfleriyle, önerdiğim yazılış: "Thelw na paw sto spiti."


ÇÖZÜMLEME


Θέλω (Thelo) : İstemek (1. tekil şahıs ile çekimlenmiş hali)

- "Th" sesini hafif bir tıslama ile vermek gerekir. Vurgu, üzerindeki tek tırnak işaretinden de anlaşılacağı gibi, -e sesinde yapılmalıdır. Latin harfleri ile yazarken "Thelw" olarak yazılması daha yetkin olacaktır.


Να (Na) : Görevlerinden biri iki fiilin arasında yer almak olan "Na", Yunanca için oldukça önemli bir ektir. Buradaki anlamı: "I want to go." cümlesindeki "to" eki ile benzerdir.


Πάω (Pao) : Gitmek (1. tekil şahıs ile çekimlenmiş hali)

-Üzerindeki tek tırnak işaretinden de anlaşılacağı gibi, vurgu -a sesinde yapılmalıdır. Latin harfleriyle yazarken "Paw" olarak yazılması daha yetkin olacaktır.


Στο (Sto) : -De, -Da

-Artikeli -το olan kelimeler için "-de, -da" eki olarak görev yapar. (Burada "To Σπίτι" için kullanacağız.)


Σπίτι (Spiti) : Ev

-Vurgu, üzerindeki tek tırnak işaretinden anlaşılacağı gibi, ilk -i sesinde (İlk hecede) yapılmalıdır. Latin harfleriyle yazılışında özel bir kural yoktur; "Spiti" olarak yazılır.

Κρήτη (Kriti) : Girit

Yunan Alfabesi ve Harflere Dair 2

Merhaba, geia sas!

Yunan alfabesi ve bazı yazılış kurallarının ikinci partı ile devam edeceğiz. Bu metin ile bir önceki yazıyı sindirerek öğrendiğiniz takdirde, Yunanca öğreniminiz için mühim bir adım atmış olacaksınız.


Ν, ν (Ni)  -  "N" sesi verir.

Ξ, ξ (Ksi)  -  "Ks" sesi verir.  *Halk dilinde, özellikle genç nesil, lisanı Latin harfleriyle yazarken "3" şeklinde de yazarlar. Örneğin: "ξέρω" kelimesini "3erw" olarak görebilirsiniz. Fakat elbette, resmi ve "doğru" bir yazılış değildir. Kelimelerin arasında bir "3" görürseniz, "ks" olarak okumanız gerektiğini bilseniz yeterli olacaktır.


Ο, ο (Omikron)  -  "O" sesi verir.


Π, π (Pi) - "P" sesi verir.


Ρ, ρ (Ro)  -  "R" sesi verir.


Σ, σ ve ς (Sigma)  -  "S" sesi verir.  *Gördüğünüz gibi iki adet küçük "s" harfi vardır. Bu iki harfin önemli ve kolay bir kullanım kuralı bulunur: -s sesi, kelimenin başında veya ortasındaysa "σ" kullanılır. -S sesiniz kelimenin sonunda bulunuyor ise, daima "ς" simgesi kullanılır.


Τ, τ (Taf)  -  "T" sesi verir.


Υ, υ (İpsilon)  -  "İ" sesi verir.  *Artık Yunanca'da büyük harfle yazılmış bir "Y" gördüğümüz zaman, "i" olarak okuyacağımızı biliyoruz. Aynı şekilde "u" gördüğümüzde de "i" olarak okuyacağız. Örneğin "Esu" yazdığımızda, "esi" olarak okunduğunu anlıyor olacağız. "Mou, sou" gibi kelimelerin okunuşunu "mu, su" yazarken, daima belirtiyorduk: "Yazarken mutlaka "mou, sou" olarak bırakmalısınız." Bunun sebebini şimdi daha iyi anlıyoruz sanıyorum: Eğer kelimeyi "mu" yazarsak, Yunanistan'da "mi" olarak okuyacaklardır. Çünkü "u" harfi, ipsilon'a karşılık gelir; yani -i sesine.


Φ, φ (Fi)  -  "F" sesi verilir.


Χ, χ (Hi)  -  "H" sesi verir.  *X harfi ve seslendirilişi çok önemli bir konudur. Doğu dillerindeki -hı gibi olmasa da, hafif bir gırtlak kullanılarak söylenir. Örneğin, Yunanca'daki -h sesini, Türkçe'de "hibe" der gibi söylerseniz çok yanlış bir telaffuz olur ki; söylediğiniz kelimeyi bile anlamayabilirler. Bu nedenle bu harfi, hafif bir hırlama ile vermemiz gerekiyor.

X harfi ile alakalı bir diğer husus ise, elbette yazılışı. Siz, Yunanca öğrenen şanslı insanlar, şunu asla unutmayın: Bundan sonra "X" gördüğünüz yerde "H" demelisiniz. Bir önceki dersten hatırlayacağımız gibi, ita harfi "H" olarak ifade ediliyordu. Bu ne demektir? Örneğin eğer "Hata" yazarsanız, Yunanlar "İata" diye okur. Sizin "Xata" yazmanız gerekir ki, -h sesini anlayabilsinler. Örneğin, "hayır" kelimesini yazarken "Oxi" yazacağız ve "ohi" olarak okuyacağız.


Ψ, ψ (Psi)  -  "Ps" sesi verir. Örneğin, "KLİPS" kelimesindeki gibi. Örn. Ψάρι (Psari) : Balık


Ω, ω Omega  -  "O" sesi verir.  *Yunan alfabesinin son harfine geldik. Omega, Latin harfleri ile yazılırken, benzerlik sebebiyle "w" ile ifade edilir. Direkt olarak "o" yazanları da görebilirsiniz; ama en doğru formatı yazdığım ipuçlarındaki gibidir diyebiliriz. Çünkü, daha önce dediğimiz üzere, tüm bu formatlar sizin Yunanca yazılışı da bildiğinizi gösterir. Özellikle Kıbrıslı Rumlar, bu kurallara dikkat etmezler ve genelde insanlar pek "doğru" bulmaz bu durumu. Örneğin "Nai" yerine, okunduğu gibi "Ne" şeklinde yazmayı tercih ederler; fakat bu şekilde yazanlar, yüzde olarak çok azdır. Dolayısıyla, "W,w" gördüğümüz her yerde, "Omega" ile karşı karşıya olduğumuzu anlayarak, "o" olarak okuyacağız.



Hem Twitter hesabımızın, hem bu bloğun en büyük özelliğinin "gerçekçi" bir yardım sağlamasını istiyordum daima. Bu yüzden "kitapsal" bilgilerden ziyade, hakiki, hayatın içinden örneklerle, gerçek kullanışlarla anlatmaya gayret ettim. 

Artık alfabeyi tamamladık. Henüz, birkaç okunuş kuralımız daha var; fakat, alfabe kurallarını büyük ölçüde öğrenmiş bulunuyorsunuz, şayet son iki dersi sindirdiyseniz.

Yine Yunanistan'da meşhur olan bir deyişle bitirelim. 

"Αγαπάω (Agapao) : Seviyorum" kelimesi, Dünya üzerinde yalnızca Yunanca'da ilk harf olan "A" ile başlayıp, son harf olan "O" ile biter." :) 

Başarılar ve iyi şanslar dilerim...


Melis.

Yunan Alfabesi ve Harflere Dair 1

Tekrar merhaba,

Bu yazımızda, Yunan Alfabesi'nden ve harf birleşimlerinden, okunuşlardan bahsedeceğiz. Fakat önce, alfabenin yalnızca bir kısmını vermeyi uygun buldum; böylece diğer kısmını görene dek bu partı iyice öğrenip sindirebilirsiniz. Aksi takdirde, bilgiler, "bakıp geçerek" kaybolup gidecektir. Bu yüzden lütfen bir sonraki derse, diğer dersi öğrendiğinizden emin olarak başlayınız.

Alfabeyi öğrenip kelimeleri seslendirmeye başlamanız, Yunanca öğreniminiz için büyük bir adım olacaktır. Önce harfin büyük halini, daha sonra küçük halini, harfin ismini ve son olarak Türkçe'de karşılık geldiği sesi göreceksiniz. Aralarda birtakım ayrıntılar vermeye devam edeceğim. Haydi başlayalım. :-)

Α, α (Alfa)  -  "A" sesi verir.

Β, β (Vita)  -  "V" sesi verir. *Bu harf, Yunanca'da, bilinenin aksine "Beta" olarak okunmaz; "Vita" harfin doğru adıdır. Çoğu zaman, Yunanca'yı Latin harfleriyle yazarken, "b" olarak yazılan bu harfin "v" olarak okunması gerektiğini bilmeliyiz. Yunanca'da "B,b" görmek, "v" okuyacağız demek. 

Peki, Yunanca'da "-b" sesini nasıl vereceğiz ve hangi harfle ifade edeceğiz?

Yunanca'da, Latin alfabesinde olan "B" harfi yoktur. Bu ses "μπ (mp)" seslerinin yan yana getirilmesiyle elde edilir. Örneğin: "μπαμπάς" : mpampas : babas" olarak okunur.

Γ, γ (Gama)  -  "G" sesi verir. *Türkçe'deki kuru "-g" gibi değil, hafif bir hırlama ile "-gh" sesini ifade eder; ses derinden gelmelidir.

Δ, δ (Delta)  -  "D" sesi verir.

Ε, ε (Epsilon)  -  "E" sesi verir.

Ζ, ζ (Zita)  -  "Z" sesi verir.

Η, η (İta)  -  "İ" sesi verir. *Yunanca'da, "H" harfi gördüğümüzde "i" olarak okuyacağız. Çünkü, gördüğümüz gibi bu harfin büyük hali "H" olarak yazılır. Ayrıca harfin küçük hali "η" Latin alfabesiyle yazılırken, çoğu kez "h" olarak ifade edilir. Örneğin: αγάπη kelimesinde, son harfin ita olduğunu görüyoruz. Çoğu insan, bu harfi "agaph" olarak yazar. Bu, Latin harfleri ile Yunanca yazmanın en profesyonel halidir. Çünkü şu anlama gelir: "Agapi (αγάπη) kelimesinin Yunanca yazılışını; yani "ita - η" ile yazıldığını biliyorum ve Latin harflerine de buna uygun halde çeviriyorum. Her ne kadar "agapi" olarak sıkça görebileceğiniz bir kelime ise de, "agaph" yazmanız daha doğru ve yetkin olacaktır.

Θ, θ (Tita)  -  "Th" sesi verir. *Bu ses (th) Türkçe'de bulunmadığı için, çoğu zaman Türkçe aksanına alışmış insanlar tarafından iyi seslendirilemez ve kuru bir "ttı" sesi çıkar. Mümkün olduğunca "tıslamalı" bir -th sesi çıkarmaya gayret etmeliyiz.

Ayrıca bu harf, özellikle genç nesil tarafından, Latin harfleriyle yazılırken "8 veya 9" sayıları ile de ifade edilir. Bunun sebebi, bu sayıların "θ" görseline benzemeleridir. Fakat doğru ve şık bir yazılış değildir. Latin harfleriyle yazılmış Yunanca bir cümlede "8 veya 9" gördüğünüz zaman, "-th" olarak okunması gerektiğini bilmeniz yeterlidir.

Ι, ι (İota)  -  "İ" sesi verir. *Gördüğünüz gibi, Yunanca'da birden çok "i" sesi vardır. Bu seslerin kullanımına alışmak için bol bol metin okumalıyız. Kısa zaman sonra gözünüz de alışacaktır.

Κ, κ (Kapa)  -  "K" sesi verir.

Λ, λ (Lamda)  -  "L" sesi verir.

Μ, μ (Mi)  -  "M" sesi verir.

*

Temel Bilgilere Giriş

Merhabalar! Geia sas!

Hazırsanız ilk dersimizle başlıyoruz! :-)

Her şeyden önce, şayet henüz okumadıysanız, önce üst menüdeki "Başlamadan Önce" kısmını okumanızı tavsiye ediyorum. 

Elbette "Bu işin başı alfabedir!" algısı var hepimizde, yanlış da değil. Fakat ilk derslerimizde hem öğrenme aşkımızı arttıracak, hem de temel ifadelere hakim olmamızı sağlayacak bir takım anahtar kelime ve cümleleri vermeyi daha uygun gördüm. Ayrıca konuları kısa kısa fakat çok çok yazacağım, böylece uzun uzun metinlerde boğulmayacağız. Ara sıra konuyu kesip küçük ayrıntılar, püf noktalar verebilirim, hazır olun diyelim! :-)

Bildiğiniz gibi, Yunanca'nın alfabesi farklıdır. Akıllara gelen ilk sorulardan biri de "Öyleyse biz bu lisanı Latin harfleriyle yazarken nasıl yazacağız?" Bu soruya cevap bulmak gayesiyle, yazdığım her kelime ve cümlenin yanlarına okunuşlarını da yazacağım. Fakat şunu unutmayınız ki "kelimenin okunuşu", Latin harfleriyle yazılışı demek değildir. En basit örneği "Maria"dır. Ben size bu ismin okunuşunu "Mariya" olarak yazacağım; fakat yazılışı "Maria" kalacak. Konu sizlere karışık görünmesin, örneklerle çabucak alışacağız.


Temel kelime ve cümlelerimize geçelim öyleyse;


KURAL 1: A ve I yan yana geldiğinde daima "E" okunur. Meşhur örneğimiz;

Ναι (Ne) : Evet  --->  Nai 


İlk kelime Yunanca. Parantez içindeki kelime okunuş ve ardından Türkçesi. Türkçe'nin peşinden yazacağım kelime ise, Yunanca kelimemizin Latin harfleriyle yazılırkenki hali. 


Peki, neden okuduğumuz gibi yazmıyoruz bu kelimeleri? Cevap basit: Yunanca'daki orjinal kelimenin yazılışına sadık kalarak yazmaya gayret ettiğimiz için. Okunduğu gibi "Ne" yazarsanız "Ne biçim konuşuyorsun bu dili, Yunanca yaz!" tepkileriyle karşılaşabilirsiniz. Kimileri bunu Latin harfleri kullanan herkese diyor, biz olduğunca iyi yazalım yeter tabii. :-) Bu konuyu örneklerle yavaş yavaş daha iyi anlayacaksınız.

*

KURAL 2: "X" harfi, gırtlaktan gelen bir "H" sesine denktir. Yunanca'yı Latin harfleriyle yazarken -h sesleri için daima "x" yazacağız. Dolayısıyla "x" gördüğümüzde "h" olarak okuyacağız. Meşhur örneğimiz;

Όχι (Ohi) : Hayır  --->  Oxi


Yunanca'daki "H" sesi çok mühimdir. Eğer bu sesi, örneğin Türkçe'deki "hibe" kelimesindeki gibi yumuşak söylersek, tamamen yanlış bir telaffuz oluyor. Doğu şivesi gibi olmasa da, -h (x) sesini gırtlaktan vermemiz gerekiyor.

*

Bir diğer çok önemli konuya değineceğim ki: Vurgu.

Yunanca'da kelimeler, Türkçe'den daha farklı vurgulanır. Fakat vurgu sistemini çözmek çok kolaydır. Her kelimede, bir hece üzerinde "tek tırnak" işareti göreceksiniz. Bu tırnağın olduğu hecede vurguyu yapacağız. Vurgu, kelimeyi "uzatmak" değildir elbette. Hemen bir diğer meşhur örnek olan "Uşak" kelimesini düşünebiliriz.

Ναι (Ne) : Evet kelimesinde herhangi bir tırnak - vurgu simgesi göremiyoruz. Bunun sebebi,

Yunanca'da tek heceli kelimelerde vurgu yoktur.

Garip bir durum değil, Türkçe'deki "ve" kelimesini düşünürsek, aynı şey esasen.

Gelin bir de "oxi" kelimesine bakalım,

Όχι - Gördüğünüz gibi, kelimenin ilk hecesi olan "-O" sesi üzerinde bir tek tırnak işareti var. Dolayısıyla, kelimeyi "OOxi" olarak okuyacağımızı anladık; "oxİİ" olarak değil.

*

Birkaç vurgu örneği verelim;

Αγάπη (Agapi) : Sevgi  -  Gördüğümüz gibi, kelimenin ikinci hecesindeki -a sesi üzerinde bir tırnak işareti var. Dolayısıyla kelimeyi aGApi vurgusuyla okuyacağımızı anlıyoruz.

Μέρα (Mera) : Gün  -  Aynı şekilde, kelime üzerindeki vurguyu hemen farkediyoruz artık. İlk hecedeki -e sesi üzerinde bir tırnak işareti görüyoruz ve kelimeyi MEra olarak okumamız gerektiğini anlıyoruz.

Καρδιά (Kardiya) : Kalp, Yürek  (Latin harfleri ile elbette "Kardia" olarak yazıyoruz; çünkü Türkçe gibi "kardiya" yazarsak anlamayacaklardır. -  Burada da kelimenin son hecesi olan -a sesinde tırnak işaretini görüyoruz. Demek ki kelimeyi kardiYA olarak okuyacağız.

*

Aşağıda gördüğünüz güzel Yunan tavernasına gidip, tavernanın sohbete meraklı yaşlı sahibiyle Yunanca konuşmak, bol kahkahalı keyifli bir yaz sohbetinde bulunmak ister misiniz? Öyleyse dersimizi bir daha okuyup inceleyiniz.
 Öğrenmeden geçmek yok! :-)